Μάθημα: Σύνθεση

Σύνθεση έντεχνης μουσικής

Απευθύνεται σε ενδιαφερόμενους που επιθυμούν να ακολουθήσουν τον επίσημο ωδειακό κύκλο σπουδής στη Σύνθεση (έντεχνης μουσικής), αφού έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο των Ανώτερων Θεωρητικών, δηλ. κατέχουν πτυχίο Φυγής και διακατέχονται από την επιθυμία για μουσική δημιουργία.

Η διάρκεια της φοίτησης είναι 4 έτη (κατ’ ελάχιστο) με ατομικά μαθήματα και καταλήγει σε Δίπλωμα Σύνθεσης, αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Ο σπουδαστής διδάσκεται την τέχνη της σύνθεσης, αναπτύσσει και βελτιώνει την τεχνική του, αυξάνει τις γνώσεις και τις δεξιότητές του, ώστε το όποιο δημιουργικό ταλέντο του καθενός να φθάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Προσφέρεται πρόσβαση σε ευρεία βιβλιογραφία και ρεπερτόριο.

Έρχεται σε επαφή με όλα τα σημαντικά μουσικά ρεύματα και τις αντίστοιχες συνθετικές πρακτικές του 20ου αιώνα (έως σήμερα), με στόχο να ανακαλύψει τελικά τον προσωπικό καλλιτεχνικό του δρόμο.

Γράφει διάφορα έργα και συμμετέχει σε συναυλίες νέων δημιουργών.

Η σπουδή βασίζεται σε 4 βασικούς πυλώνες της σύνθεσης:  1.Όργανα & ενορχήστρωση 2.Φόρμες 3.Τεχνικές 4.Ιδιώματα.

1. Γίνεται αναλυτική μελέτη σε όλα τα όργανα και φωνές ως προς τις δυνατότητες, τις ιδιαιτερότητες και τις νέες διευρυμένες τεχνικές τους (extended techniques). Εκτός από τα όργανα της ορχήστρας, μελετώνται και άλλα όργανα που μπορούν να συμπράξουν μαζί της, όπως: πιάνο, εκκλησιαστικό όργανο, τσέμπαλο, σαξόφωνο, κιθάρα, ακορντεόν, κ.ά.

Μελετάται στην πράξη η ενορχήστρωση σε διάφορους οργανικούς συνδυασμούς, έως την συμφωνική ορχήστρα και την ορχήστρα με χορωδία ή ορχήστρα με κάποιο σόλο όργανο (κοντσέρτο).

2. Οι σπουδαστές μαθαίνουν να χρησιμοποιούν (σε σύγχρονες εκδοχές) τις ακόλουθες φόρμες: μονομερείς, διμερείς, τριμερείς, χορούς, σουίτα, λίντ, ροντό, παραλλαγές, σονάτα, φούγκα, μορφές προγραμματικής μουσικής, διάφορες ελεύθερες φόρμες, ανοικτές, κ.λπ.

Ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν οι ‘προσαρμόσιμες’ φόρμες μελοποίησης ποιημάτων (ή κειμένου ευρύτερα), όπου  εκτός της ελληνικής, χρησιμοποιούνται και κάποιες από τις διεθνείς γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Ιταλικά – Λατινικά).

3. Οι σπουδαστές εκπαιδεύονται στις ακόλουθες τεχνικές: Η δημιουργία μουσικού υλικού και η έκθεσή του, η αξιοποίηση του υλικού με την ανάπτυξη – επεξεργασία και παραλλαγή του, η ισόρροπη φόρμα, τα μέρη, η εισαγωγή, οι γέφυρες, ο επίλογος-coda, τα διάφορα επίπεδα (μονοφωνία, ετεροφωνία, ομοφωνία, πολυφωνία, κ.λπ.), μελωδικές κατασκευές, ζητήματα αρμονίας, η πολυσυμβαντικότητα, η διάρκεια και ο ψυχολογικός χρόνος, η οικονομία, οι κορυφώσεις και οι αποκλιμακώσεις, οι αντιθέσεις και η ομοιογένεια, οι επαναλήψεις και οι ανανεώσεις, η σημασία της σιωπής, τα δάνεια από άλλα είδη μουσικής (ελληνικής και μη), οι μίξεις των ιδιωμάτων, η σύγχρονη ενορχήστρωση, τα νέα ηχοχρώματα, η υφή (πυκνώσεις – αραιώσεις), η μικροπολυφωνία, η ολοφωνία, οι ηχητικοί όγκοι, ζητήματα ρυθμού και μέτρων, η πολυρυθμία, οι μουσικές εκτάσεις, οι δυναμικές, η άρθρωση, η έκφραση, οι μουσικοί συμβολισμοί και η σχέση με τη Σημειωτική, η ορθή γλωσσική απόδοση κατά τη μελοποίηση κειμένου, κ.λπ.

4. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα μουσικά ιδιώματα στα οποία ο σπουδαστής ασκείται: υστερορομαντικό, ελεύθερο τονικό / τροπικό, ιμπρεσιονιστικό, με βάση την ελληνική παράδοση (αρχαία, βυζαντινή, κ.λπ.), νεοκλασικό, νεορομαντικό, με βάση εξωτικά στοιχεία (world music), πανδιατονικό, με βάση άλλες σκάλες (συμμετρικές, κ.λπ.), δωδεκάφθογγο, ηλεκτρονικής μουσικής, αλεατορικής μουσικής, μικροτονικό, μεταμοντέρνο, συνολικού χρωματικισμού (total chromaticism), spectral, αλλά και με στοιχεία από την τζαζ, το μιούζικαλ, κ.ά. 

Ενδεικτικά αναφέρουμε  έργα που συνήθως γράφονται:

Σόλο, ντούο, τρίο, μικρός κύκλος τραγουδιών (με συνοδεία πιάνου), κουαρτέτο εγχόρδων, χορωδιακό (για 4φωνη μικτή), κουιντέτο ξύλινων πνευστών, κουιντέτο χάλκινων πνευστών, μεγάλο οργανικό σύνολο με πολλά κρουστά, χορικό αρχαίου δράματος με οργανικό σύνολο και φωνές, μέρος μιούζικαλ, συμφωνικό, κοντσέρτο, έργο συμφωνικής με χορωδία.

Στις διπλωματικές εξετάσεις ο σπουδαστής καταθέτει φάκελο δέκα περίπου έργων που έγραψε στη διάρκεια της μαθητείας του, συν δύο έργα που έγραψε λίγο καιρό πριν τις εξετάσεις, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα και τις επιταγές της εξεταστικής επιτροπής.

Συνιστάται η ταυτόχρονη παρακολούθηση των ομαδικών μαθημάτων «Μουσικές Αναλύσεις  & Συμπληρωματική Θεωρητική Κατάρτιση» μέρος β’ (βλέπε παρακάτω).

Η Μαθητεία γίνεται σε συνεργασία με ωδεία της Αθήνας και τα δίδακτρα είναι προσιτά.

Σύνθεση δημοφιλούς μουσικής 

Τραγουδοποιία, Συναυλιακή μουσική, Μουσική για το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, Μουσική και mixed media

Απευθύνεται σε ενδιαφερόμενους που δεν επιθυμούν να ακολουθήσουν τον ωδειακό κύκλο σπουδής (κλασικών) θεωρητικών και σύνθεσης. Αφορά σε ενδιαφερόμενους κάθε ηλικίας, που έχουν βασικές μουσικές γνώσεις, παίζουν επαρκώς κάποιο μουσικό όργανο και διακατέχονται από την επιθυμία για μουσική δημιουργία.

Οι σπουδαστές λαμβάνουν μια σφαιρική κατάρτιση των τεσσάρων αντικειμένων (στην ελληνική και στην ξένη μουσική) μέσα από ατομικά μαθήματα. 

Ταυτόχρονα εστιάζουν στο μουσικό είδος της προτίμησής τους, μέσα από ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα σπουδής και χρήση μουσικής τεχνολογίας. 

Αναπτύσσουν την τεχνική τους και αυξάνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους, ώστε το όποιο δημιουργικό ταλέντο του καθενός να φθάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Προσφέρεται πρόσβαση σε ευρεία βιβλιογραφία και ρεπερτόριο.

Συμμετέχουν σε συναυλίες και projects, παρουσιάζοντας τη δουλειά τους.

Η διάρκεια της φοίτησης εξαρτάται από τον σπουδαστή, με συχνότερο μέσο όρο τα 3 – 4 έτη.

Στο τέλος της φοίτησης χορηγείται από την Ελληνική Μουσική Εταιρεία αναλυτική βεβαίωση επαγγελματικής επάρκειας ή και επίσημος τίτλος σπουδών από συνεργαζόμενο βρετανικό πανεπιστήμιο.

Τα δίδακτρα είναι προσιτά.

Ανάμεσα στα διδασκόμενα αντικείμενα περιλαμβάνονται: 

• Διάφορες κλίμακες και ρυθμοί. 
• Γραφή μελωδίας και σύγχρονης Αρμονίας (συνοδεία). 
• Μελοποίηση στίχων ή ποιήματος. 
• Μουσικές φόρμες και η ανάπτυξη του μουσικού υλικού.
• Μελέτη των φωνών, των  οργάνων και Ενορχήστρωση.  
• Γραφή παρτιτούρας ή οδηγού.
• Ιστορικά στοιχεία για το τραγούδι και τη μουσική. 
• Χορευτική μουσική και αυτοσχεδιασμός.
• Μελέτη και ανάλυση σχετικού ρεπερτορίου. 
• Η ανάπτυξη του προσωπικού στυλ, κ.ά. 

Και ανάλογα με το ενδιαφέρον του καθενός, διδάσκονται επιπροσθέτως:

• Κινηματογραφική, τηλεοπτική, ραδιοφωνική και θεατρική μουσική. 
• Μουσική και video ή mixed media. 
• Μουσικά σήματα και η μουσική στη διαφήμιση. 
• Προσωπικές μουσικές παραγωγές, οργάνωση συναυλίας / live, επαγγελματισμός, κ.ά.

Ενδεικτικά προβλήματα

Χρειάζεται εκπαιδευτική βοήθεια – καθοδήγηση, όταν κάποιος:

• Δυσκολεύεται να συνεχίσει ή να αναπτύξει μια μουσική του ιδέα. 
• Δυσκολεύεται να δημιουργήσει το επίπεδο συνοδείας και ενορχήστρωσης.
• Δυσκολεύεται να χειρισθεί σωστά τις φωνές και τα όργανα.
• Το τελικό μουσικό αποτέλεσμα απέχει από την αρχική πρόθεση.
• Δυσκολεύεται να καταγράψει στο χαρτί τη μουσική του.
• Έχει μπερδευτεί από διάσπαρτες πληροφορίες για τη φύση των μουσικών πραγμάτων.
• Αισθάνεται κορεσμό και θέλει να ανανεώσει το στιλ της μουσικής του, κ.ά.